Czy umowa zawsze musi być sporządzona przez prawnika?

Umowy nierozerwalnie wiążą się z prawnikami. Ich sporządzanie, poprawianie oraz sprawdzanie należy do podstawowych kompetencji każdego adwokata, radcy prawnego czy notariusza. Czy w dobie internetu każda umowa musi być jednak sporządzona przez prawnika?

Spis treści

Czy każda umowa wymaga formy pisemnej

Zacznijmy od tego, że nie każda umowa musi przybierać postać pisemną. Istnieją bowiem takie zobowiązania, które można zaciągać w ustnej formie. Jeśli chodzi o umowy, które nie potrzebują dla swej ważności przelania ich treści na kartkę papieru, to znajdziemy wśród nich m.in.:

umowę o dzieło,

umowę zlecenie,

umowę sprzedaży rzeczy ruchomej,

umowę pożyczki (jeśli kwota pożyczki nie przekracza 500 zł),

umowę o pracę (najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika pracodawca musi jednak potwierdzić na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków).

Tak naprawdę prawie każda umowa może być zawarta w formie ustnej – trzeba jednak pamiętać, że wiąże się to ze sporym ryzykiem. Brak pisemnej umowy będzie poważnym problemem w przypadku, gdy chociażby jedna z jej stron nie wykonuje lub nienależycie wykonuje swoje zobowiązanie. W takiej sytuacji jeśli dojdzie do sprawy sądowej, bardzo trudno będzie udowodnić jakie dokładanie prawa i obowiązki wiązały poszczególne strony kontraktu.

Umowa ustna nie wymaga więc obecności prawnika, w praktyce jednak lepiej nie stosować tego rodzaju formy przy zaciąganiu jakiejkolwiek formy zobowiązania.

Umowy które muszą być w formie pisemnej bądź aktu notarialnego

Niektóre rodzaje umów są na tyle znaczące, że ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie wobec nich reżimu formy pisemnej lub notarialnej. Dotyczy to przede wszystkim:

umów, których przedmiotem są nieruchomości (sprzedaż, darowizna, zamiana, dożywocie, ustanowienie odrębnej własności lokalu, ustanowienie użytkowania wieczystego, umowa deweloperska) – tutaj bezwzględnie wymagana jest forma aktu notarialnego,

umów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub jego część – tutaj konieczna jest forma umowy pisemnej z podpisami notarialnej poświadczonymi,

umów spółek z o.o., akcyjnych, komandytowych, komandytowo – akcyjnych – każda z tych umów musi zostać sporządzona w formie aktu notarialnego.

Obowiązkowa forma pisemna umowy pojawia się natomiast w przypadku:

umowy pożyczki, której wartość przekracza 500 zł,

umowy renty,

umowy o roboty budowlane,

umowy spółki cywilnej.

Kiedy umowę musi sporządzić prawnik

Notarialna forma umowy zawsze będzie oznaczała konieczność skorzystania z pomocy prawnika. Notariusz w takim przypadku samodzielnie przygotowuje treść danej umowy, w oparciu oczywiście o wytyczne swoich klientów. Pamiętajmy, że niezachowanie wymaganej przez prawo formy notarialnej powoduje nieważność umowy z mocy.

Czy tak samo będzie w przypadku umów, które muszą przybrać formę pisemną (lub gdy taką formę wybierają strony danego zobowiązania)?

Okazuje się, że prawnicy nie muszą obowiązkowo sporządzać tego rodzaju umów – jeśli strony zdecydują się na samodzielne skonstruowanie umowy, mogą to bez problemu zrobić. Co więcej, nie wpłynie to w żaden sposób na ważność kontraktu – pod warunkiem jednak, że zapisy które się w nim znajdą będą poprawne i zgodne z obowiązującymi przepisami.

Prawnicy nie są zatem niezbędni przy sporządzaniu umów, wobec których ustawa nie wymaga zachowania formy aktu notarialnego lub formy z podpisami notarialnie poświadczonymi. Z drugiej jednak strony praktyka pokazuje, że w przypadku złożonych kontraktów ich pomoc może okazać się bezcenna.

Umowa sporządzona przez prawnika, szczególnie tego doświadczonego, daje gwarancję staranności – w razie ewentualnych sporów strony będą wiedziały jakie są ich prawa i obowiązki oraz czego tak naprawdę mogą w danej sytuacji żądać od swojego kontrahenta.

Widzimy więc, że nie każda umowa musi być sporządzona przez prawnika, nawet jeśli dla swej ważności wymaga zachowania formy pisemnej.

Adwokat lub radca prawny gwarantuje nam jednak znajomość instytucji, których zastosowanie w umowie może uchronić nas przez wieloletnią walką przed sądami w przypadku niewykonania umowy przez drugą stronę.

Dobrze sporządzona umowa zawiera w swej treści nie tylko prawidłowe określenie stron i podstawowych obowiązków wynikających z danego stosunku prawnego, ale także:

kwestie ewentualnych kar umownych i odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania,

ustalenie procedury rozwiązywania sporów pomiędzy stronami oraz sądu właściwego w razie zaistnienia konfliktu,

sposób zabezpieczenia praw i interesów każdej ze stron zobowiązania,

ustalenie kwestii odszkodowawczej,

możliwość aneksowania/ zmiany umowy,

sposób wcześniejszego rozwiązania kontraktu.

Powyższe wyliczenie ma charakter przykładowy, ponieważ każda umowa sporządzana przez prawnika jest konstruowania indywidualnie – tj. w oparciu o wytyczne stron zobowiązania oraz charakter danej sprawy.

kancelarie@inlegis.pl
Zwycięstwa 14/105 , 44-100 Gliwice
poniedziałek, wtorek, środa, czwartek, piątek, sobota, niedziela09:00 – 17:00
+48 794 575 967
Mirosław Ochojski

Mirosław Ochojski

Prezes zarządu INLEGIS Kancelarie Prawne

Szanowni Państwo, zapraszamy do kontaktu telefonicznie z Kancelarią pod numerem +48 794 575 967 (lub przez formularz kontaktowy na dole strony).

Kontakt

Zespół INLEGIS Kancelarie Prawne to zespół doświadczonych prawników specjalizujących się w obsłudze prawnej firm i spółek.

Zapraszamy do kontaktu.

Radca Prawny Gliwice – Kancelaria Prawna
ul. Zwycięstwa 14/105
44-100 Gliwice 

Telefon: +48 502 453 699
E-mail: kancelarie@inlegis.pl