Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością kojarzy się z dużą liczbą wspólników. W rzeczywistości na rynku funkcjonują także jednoosobowe spółki z o.o. Taka forma działalności gospodarczej niesie ze sobą zarówno korzyści, jaki i pewne niebezpieczeństwa.
Spis treści
Czym jest jednoosobowa spółka z o.o.
Zgodnie z treścią art. 151 §1 i 2 KSH, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
Jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest więc szczególną formą prowadzenia działalności gospodarczej na “własny” rachunek, nawet gdy jest on przez konstrukcję (fikcję) osoby prawnej oddzielony od majątku jedynego wspólnika.
Jednoosobowa spółka z o.o. wiąże się z tym, że wszystkie udziały przypadają jednemu wspólnikowi. Jeśli dodatkowo będzie on jedynym członkiem zarządu takiej spółki, to zyskuje on prawo do swobodnego i samodzielnego kierowania spółką.
Zalety jednoosobowej spółki z o.o.
Prowadzenie spółki z o.o. w pojedynkę niesie ze sobą kilka korzyści, wśród których warto wymienić przede wszystkim uproszczenie procedur związanych z działalnością spółki – szczególnie w zakresie podejmowania stosownych uchwał.
Zgodnie z treścią art. 156 KSH, jednoosobowej spółce z o.o. jedyny wspólnik wykonuje wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników zgodnie z przepisami niniejszego działu.
Pamiętajmy jednak, że jedyny wspólnik spółki z o.o. co do zasady nie może pozostawać z tą spółką w stosunku pracy, gdyż w takim przypadku status wykonawcy pracy (pracownika) zostaje “wchłonięty” przez status właściciela kapitału (pracodawcy).
Inaczej mówiąc, tam gdzie status wykonawcy pracy (pracownika) zostaje zdominowany przez właścicielski status wspólnika spółki z o.o. nie może być mowy o zatrudnieniu w ramach stosunku pracy wspólnika, który w takiej sytuacji wykonuje czynności (nawet typowo pracownicze) na rzecz samego siebie (we własnym interesie) i na swoje własne ryzyko produkcyjne, gospodarcze i socjalne.
Jedyny wspólnik jest od pracodawcy (spółki z o.o.) niezależny ekonomicznie, gdyż – skoro do przesunięcia majątkowego dochodzi w ramach majątku samego wspólnika – nie zachodzi przesłanka odpłatności pracy, a nadto dyktuje mu sposób działania jako zgromadzenie wspólników.
Kolejnym plusem jest posiadanie pełnej kontroli na działalnością danej spółki. Jedyny wspólnik w zasadzie samodzielnie decyduje o zakresie działalności, potencjalnych inwestycjach, a także o sposobie gospodarowania środkami finansowymi spółki.
Korzyścią jest także ograniczenie ryzyka finansowego – jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sama odpowiada za swoje zobowiązania wobec wierzycieli, a majątek osobisty jedynego wspólnika nie może posłużyć do pokrycia tych zobowiązań.
Oczywiście ma to miejsce pod warunkiem, że w razie niewypłacalności spółki, we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu.
Wady jednoosobowej spółki z o.o.
Jednoosobowa spółka z o.o. wiąże się z pewnymi niedogodnościami. Na czele wyłania się tutaj problem reprezentacji, szczególnie gdy taka spółka jest jeszcze w organizacji.
Jak stanowi art. 162 KSH, w spółce jednoosobowej w organizacji jedyny wspólnik nie ma prawa reprezentowania spółki. Nie dotyczy to jednak zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego.
Z treści tego przepisu wyraźnie wynika całkowity zakaz reprezentacji jedynego wspólnika spółki jednoosobowej w organizacji. Nie może on reprezentować tej spółki ani jako pełnomocnik, ani jako członek zarządu jednoosobowego. Nie będzie on uprawniony do jej reprezentowania do czasu wpisu jednoosobowej spółki z o.o. do rejestru.
Innymi słowy, powołanie w jednoosobowej spółce jednoosobowego zarządu, w skład którego wchodzi tylko jedyny wspólnik, prowadzi do tego, że spółka nie może dokonywać czynności prawnych z uwagi na braki w reprezentacji.
Kto może reprezentować jednoosobową spółkę z o.o.
W jednoosobowych spółkach z o.o., w których jedyny wspólnik jest jedynym członkiem zarządu, w umowach między spółką a członkiem zarządu spółka reprezentowana jest przez jedynego członka zarządu, a każda umowa, w tym np. sprzedaży rzeczy ruchomej, wymaga formy aktu notarialnego.
Z kolei w przypadku jednoosobowej spółki z o.o. w organizacji prawo do jej reprezentacji przypada zarządowi albo pełnomocnikowi powołanemu jednomyślną uchwałą wspólników.
Kolejną wadą może być przerzucenie zbyt dużego ciężaru związanego z utrzymaniem spółki na jedną osobę. Będzie to szczególnie widoczne i dotkliwe w sytuacji, gdy spółka zaczyna generować spore dochody i zwiększą się jej możliwości produkcyjne (tj. pojawi się spory potencjał na inwestowanie w nowych obszarach gospodarczych lub na nowych rynkach zbytu).
Minusem jest także podwójne opodatkowanie – w zakresie zysku osiągniętego przez spółkę oraz dywidendy wypłacanej jedynemu wspólnikowi.
Jednoosobowa spółka z o.o. – czy warto
Wybór spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jako formy prowadzenia działalności gospodarczej jest rozsądną opcją – pokazuje to ogromna liczba takich podmiotów, które funkcjonują na terenie naszego kraju.
Problemem może być jednak to czy spółka taka powinna być prowadzona jednoosobowo czy też z innymi wspólnikami. Przy podjęciu ostatecznej decyzji powinniśmy kierować się kilkoma przesłankami:
• jaki będzie zakres prowadzonej działalności – jeśli niewielki, to lepiej zdecydować się na jednoosobową spółkę z o.o.
• czy spółka zamierza zawierać dużą liczbę umów – jeśli tak, to wybór standardowej spółki z o.o. (z dużą liczbą wspólników) będzie lepszym rozwiązaniem, szczególnie w zakresie reprezentacji takiego podmiotu,
• czy posiadamy innych chętnych do poprowadzenia wspólnej działalności gospodarczej – jeśli tak, to dobrym rozwiązaniem będzie większa spółka z o.o.
Podstawa prawna:
Art. 151, 156, 162, 210 KSH
